Օտարերկրյա քաղաքացիների մուտքը Հայաստանի Հանրապետություն իրականացվում է վիզաների հիման վրա: Այստեղ խոսվելու է ՀՀ սահմանը հատելու համար անհրաժեշտ վիզաների տեսակների մասին։ Անկախ անձնագրերի տեսակից (դիվանագիտական, ծառայողական, համաքաղաքացիական) քաղաքացիները չեն ազատվում վիզա ստանալու պարտականությունից:
Սկզբի համար նշենք, որ որոշ երկրների քաղաքացիներ իրավունք ունեն առանց մուտքի արտոնագրի մուտք գործել ՀՀ և 1 տարվա ընթացքում կարող են գտնվել Հայաստանի տարածքում 180 օրից ոչ ավելի, եթե միջազգային պայմանագրով այլ կարգ նախատեսված չէ ։
Մնացած բոլոր երկրների քաղաքացիները Հայաստանի Հանրապետություն են մուտք գործում վիզա ստանալուց հետո։ Վիզաները առանձնանում են հետևյալ տեսակների:
- մուտքի վիզա;
- պաշտոնական մուտքի վիզա;
- դիվանագիտական մուտքի վիզա;
- տարանցիկ մուտքի վիզա:
Հյուրի վիզան տրվում է հարազատների (ընկերների), ընտանիքների միավորման, զբոսաշրջության (հանգստի), ՀՀ կրթական հաստատություններում բուժման, ուսուցման, ՀՀ-ում անցկացվող մշակութային, մարզական, գիտական և այլ միջոցառումների այցելության, ՀՀ տեխնիկական գործընկերության, մարդասիրական, բարեգործական և ֆինանսական կարճաժամկետ ծրագրերի իրականացման, գործարար բանակցություններին մասնակցության, աշխատանքային և տնտեսական գործունեության իրականացման, ինչպես նաև օդային միջազգային փոխադրումներ իրականացնող կազմակերպությունների անձնակազմի համար 1 տարվա մեկանգամյա մուտքի արտոնագրերի և բազմակի մուտքի արտոնագրերի դեպքում:
Պաշտոնական մուտքի վիզա ' պաշտոնական (ծառայողական) անձնագիր ունեցող անձանց համար: Այն տրվում է:
- դիվանագիտական կարգավիճակ չունեցող դիվանագիտական ներկայացուցչությունների և հյուպատոսական հիմնարկների աշխատակիցներին կամ միջազգային կազմակերպություններին և նրանց ընտանիքների անդամներին, և գործում է ՀՀ տարածքում 3 տարի ժամկետով ՝ նոր մուտքի իրավունքով;
- ՀՀ պետական մարմինների կամ ՀՀ-ում գտնվող դիվանագիտական ներկայացուցչությունների և հյուպատոսական հիմնարկների, միջազգային կազմակերպությունների և նրանց ներկայացուցիչների հրավերով օտարերկրյա պետությունների կամ միջազգային կազմակերպությունների պաշտոնատար անձանց համար մեկ անգամ մուտքի կամ մուտքի բազմակի վիզա;
- մեկանգամյա մուտքի կամ բազմակի մուտքի վիզաներ ՀՀ պաշտոնական պատվիրակությունների անդամների համար ' պարզ անձնագրերով;
Դիվանագիտական մուտքի վիզա տրվում է դիվանագիտական անձնագիր կամ դիվանագիտական կարգավիճակ ունեցող անձանց:
Դիվանագիտական ներկայացուցչությունների և հյուպատոսական կազմակերպությունների, միջազգային կազմակերպությունների կամ դրանց ներկայացուցչությունների աշխատողների, ինչպես նաև նրանց ընտանիքների անդամների համար մինչև 3 տարի ժամկետով ՝ բազմակի մուտքի իրավունքով;
գործնական, պետական և պաշտոնական այցով կամ ծառայողական նպատակներով ՀՀ ժամանող պատվիրակությունների անդամների, ինչպես նաև նրանց ընտանիքների անդամների, ինչպես նաև մեկանգամյա մուտքի կամ բազմակի մուտքի իրավունքով մեկ տարի ժամկետով պաշտոնատար անձանց համար;
Ոչ ծառայողական նպատակներով ՀՀ ժամանող քաղաքացիների համար մեկանգամյա մուտքի վիզա՝ 120 օր գործողության ժամկետով:
Տարանցիկ մուտքի վիզա:
Տրվում է ՀՀ ԱԳՆ-ին ՀՀ տարածքը հատող օդային կամ ցամաքային տրանսպորտով մեկ անգամ մուտք գործելու կամ ՀՀ տարածք բազմակի մուտք գործելու համար' 3 օրվա ընթացքում Հայաստանի տարածքում գտնվելու իրավունքով, մինչև 4 օր երկարաձգելու հնարավորությամբ:
ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունը տրամադրում և երկարաձգում է մուտքի պաշտոնական, դիվանագիտական վիզաները, այդ թվում՝ էլեկտրոնային ձևով: ՀՀ ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչությունները տրամադրում և վաճառում են հյուրի և ճամփորդական վիզաներ: Հայաստան մուտքի վիզաները երկարաձգվում են միայն ՀՀ տարածքում՝ մինչև դրա գործողության ժամկետի ավարտը։
Հրավերներ:
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը հատուկ պահանջներ է սահմանում ՀՀ տարածք որոշ պետությունների քաղաքացիների մուտքի համար: Այդ պետությունների քաղաքացիները կարող են մուտք գործել միայն ՀՀ դիվանագիտական կամ հյուպատոսական հիմնարկից վիզա ստանալու և հրավերի դեպքում:
Սակայն եթե այդ երկրների քաղաքացիները ծագումով հայեր են, ապա ազգությամբ հայ լինելու մասին փաստաթուղթ ներկայացնելիս նրանք ազատվում են հրավեր ստանալու պարտավորությունից։
Հրավերն իրավաբանական անձանց կողմից ներկայացնելու համար անհրաժեշտ է դիմել ՀՀ ԱԳՆ հյուպատոսական բաժնի սպասարկման կենտրոն կամ փաստաթղթերի ցանկը թողնել փոստարկղում: Հրավերներ կարող են տրամադրվել տվյալ մարմին Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված իրավաբանական անձանց, պետական և համայնքային մարմինների, դեսպանատների, հյուպատոսարանների, միջազգային կազմակերպությունների և նրանց ներկայացուցչությունների կողմից Հայաստանում: Ֆիզիկական անձինք ներկայացնում են հրավերը ՀՀոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչություն:
Իրավաբանական անձինք կազմում են հրավերն իրենց ձևաթղթի վրա, հրավերով անհրաժեշտ է կցել հրավիրվող անձի անձնագրի պատճենը և պետական տուրքի վճարման անդորրագրի պատճենը: Եթե իրավաբանական անձը հրավեր է ներկայացնում առաջին անգամ, անհրաժեշտ է նաև կցել իրավաբանական անձի պետական գրանցման վկայականի պատճենը: